Jak zostać Ławnikiem, czyli dodatkowy dochód dzięki pracy na rzecz społeczeństwa

W dzisiejszym artykule omówię temat pracy w charakterze ławnika sądowego. W związku z dużym zainteresowaniem cyklem wpisów dotyczących działania komisji wyborczych, postanowiłem pochylić się nad inną formą pracy w służbie społeczeństwu. Temat jest bardzo na czasie, gdyż trwa właśnie nabór kandydatów do pracy w charakterze ławnika podczas kadencji 2016-2019. Kandydatury można zgłaszać do 30 czerwca.

 

 

Wstęp

Na wstępie należy wyjaśnić kim jest ławnik oraz co należy do jego obowiązków. Rola ławników sądowych jest praktycznym odzwierciedleniem art. 182 Konstytucji RP, który gwarantuje udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Ławnicy sądowi zasiadają w składzie orzekającym obok zawodowego sędziego. Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i – jak sędziowie zawodowi – podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. W odróżnieniu od sędziów, ławnik nie może jednak przewodniczyć rozprawie i naradzie, jak również (w zasadzie) wykonywać czynności poza rozprawą.

 

Kto może zostać ławnikiem

Ławnikiem może być osoba, która:
1)   posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
2)   jest nieskazitelnego charakteru;
3)   ukończyła 30 lat;
4)   jest zatrudniona, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
5)   nie przekroczyła 70 lat;
6)   jest zdolna, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
7)   posiada co najmniej wykształcenie średnie.

 

Jednocześnie, kto ławnikiem być nie może

Ławnikami nie mogą być:
1)   osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze;
2)   osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
3)   funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń;
4)   adwokaci i aplikanci adwokaccy;
5)   radcy prawni i aplikanci radcowscy;
6)   duchowni;
7)   żołnierze w czynnej służbie wojskowej;
8)   funkcjonariusze Służby Więziennej;
9)   radni gminy, powiatu i województwa.
Ponadto nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.

 

Jak zostać ławnikiem, czyli kto może zgłosić kandydatów na ławników

Są trzy możliwe opcje. Kandydatów na ławników zgłaszają:
1. prezesi właściwych sądów,
2. stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych,
3. co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru.Skupię się na ostatniej możliwości zostania ławnikiem. Ta forma jako jedyna w pośredni sposób pozwala samemu zgłosić swoją kandydaturę (choć formalnie zgłasza Was 50 obywateli). W tym wypadku do dokumentów niezbędnych podczas składania karty zgłoszenia dołącza się również listę osób zawierającą imię (imiona), nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z pięćdziesięciu osób zgłaszających kandydata. Pierwsza osoba na liście pięćdziesięciu obywateli zgłaszających jest osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata na ławnika.Pozostałe dokumenty dołączane do karty zgłoszenie:- informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą zgłaszanej osoby,
– oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
– oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona,
– zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika,
– dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.

Powyższe dokumenty powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzydzieści dni przed dniem zgłoszenia.Koszty badań lekarskich i opłaty za wystawienie zaświadczenia ponosi kandydat, natomiast opłatę za wydanie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia z innego właściwego rejestru lub ewidencji wnosi podmiot zgłaszający ławnika, którego dotyczy odpis lub zaświadczenie

 

Ile zarabia ławnik sądowy

Za czas wykonywania czynności w sądzie ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną. Jej wysokość za jeden dzień pełnienia obowiązków wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, którą w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego. Wobec tego, w pierwszym roku kadencji wynagrodzenie będzie ustalane na podstawie II kwartału 2015 (który jeszcze się nie skończył). W I kwartale 2015 przeciętne wynagrodzenie wyniosło 4054,89 zł. Gdyby wartość ta była identyczna w II kwartale, ławnik za każdy dzień pracy otrzymałby 77,04 zł. Od rekompensat wypłacanych ławnikom sąd pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ławników, którzy nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu sąd zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego i pobiera składkę. Ławnik zamieszkujący poza miejscowością siedziby sądu ma prawo do diety (lub jej części) oraz zwrotu kosztów dojazdu i noclegu według zasad ustalonych dla sędziów.

 

Gdzie złożyć dokumenty oraz uzyskać formularze

Powołaniem ławników zajmuje się Rada Miasta. W związku z tym formularze oraz informacje o miejscach składania dokumentów odnajdziecie w Biuletynie Informacji Publicznej waszego miasta (zazwyczaj zakładka Rada Miejska) oraz na stronach internetowych miasta.

 

Wybór ławników

Wybory ławników odbywają się najpóźniej w październiku roku kalendarzowego, w którym upływa kadencja dotychczasowych ławników. Przed przystąpieniem do wyborów rada gminy powołuje zespół, który przedstawia na sesji rady gminy swoją opinię o zgłoszonych kandydatach, w szczególności w zakresie spełnienia przez nich wymogów określonych w ustawie. Przed dokonaniem wyboru rady gmin zasięgają informacji o kandydatach u komendantów wojewódzkich policji. Informacje o kandydacie na ławnika uzyskuje się i sporządza na zasadach określonych dla informacji o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego. Oznacza to, że policja uzyskuje i sporządza informacje na podstawie danych zawartych w policyjnych systemach informacyjnych (jeżeli po raz pierwszy będziecie kandydować na stanowisko ławnika, możliwe iż waszych sąsiadów odwiedzi dzielnicowy, by zapytać o wasza nieposzlakowaną opinię).
Listę wybranych ławników wraz z odpowiednimi dokumentami rady gmin, które dokonały ich wyboru, przesyłają prezesom właściwych sądów, najpóźniej do końca października. Prezes sądu wręcza ławnikom zawiadomienie o wyborze i odbiera od nich ślubowanie według roty ustalonej dla sędziów, z odpowiednią zmianą. Po odebraniu ślubowania prezes sądu wpisuje ławnika na listę ławników, którzy mogą być wyznaczani do orzekania, i wydaje mu legitymację.

 

Moja opinia na ten temat, czyli jak dorobić na byciu ławnikiem?
 Ławnik sądowy to bardziej funkcja reprezentacyjna niż zawód. Oprócz korzyści materialnych, na pewno zyskujecie doświadczenie oraz prestiż ze względu na piastowane stanowisko. Jeżeli pracujecie na etacie, rekompensata będzie po prostu zwrotem wynagrodzenia, które otrzymalibyście podczas pobytu w pracy. Prawdziwy zarobek pojawia się w przypadku, gdy jesteście bezrobotni, na studiach (nieco spóźnionych), na emeryturze/rencie lub prowadzicie działalność gospodarczą, a czas poświęcony na pracę w charakterze ławnika nie pomniejsza waszych przychodów.

Podczas tworzenia artykułu korzystałem z:

  • Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.
  • Informatora zamieszczonego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości:
    Ławnik – sędzia społeczny

-\

JAKDOROBIC.PL
W ŚWIETLE SOCIAL MEDIÓW


10

lat
na rynku

25

tysięcy
polubień

7

tysięcy członków
grupy

2.5

tysięcy
artykułów